van Roode, De Doelen Rotterdam
Kijk, het werk hangt! De feestelijke opening/herplaatsing was op 25 maart 2022. Het kunstwerk van Van Roode heeft een nieuwe plek gekregen in De Doelen. Een prachtige plek met veel licht van boven en veel ruimte rondom. Daarbij hier bevindt zich al veel kunst uit de jaren 60, dus het werk is in goed gezelschap.
Zie voor meer informatie over de afname van de muurschildering en de herplaatsing onder het kopje: ‘restauratie’
De preparatie van de muur, het inlijmen en bedekken met kaasdoek en ten slotte de afname van de muurdelen.
1. De muur in vakken verdelen en diagonaal de delen afplakken.
2. Het inlijmen van het oppervlakte.
3. Het plakken van het kaasdoek.
4. De tweede laag doek opbrengen.
5. Idem
6. De afname (‘lo strappo’)
Muurschildering toilet, Dordrecht
In het toilet was de betegeling van de jaren 30 in donker geel met een zwarte geschubde tussenrand nog aanwezig. Vanwege de specifieke uitstraling heb ik deze tegels laten zitten en deels als leidraad genomen. De toiletruimte is klein, met een gewelfd plafond. Om de ruimte optisch niet kleiner te maken heb ik slechts twee wanden beschilderd in een vrij strak geometrisch patroon, geïnspireerd is op patronen van het Bauhaus. De schildering is gemaakt op de bestaande stuc (waarschijnlijk een mengsel van zand, kalk en gips) en beschilderd met een caseïne tempera. Deze tempera maak ik zelf. De basis is een caseïne poeder, gemaakt uit melkstremsel. Deze tempera is elastisch en sterk (het hecht ongelooflijk goed!) en bevat geen kunstmatige toevoegingen. De verf is goed te mengen, zodat ik mijn favoriete fresco pigmenten gemakkelijk kan toevoegen. De tempera heeft een heel lichte glans en is zacht van uitstraling. Een muurschildering met tempera is een goed alternatief voor wie geen fresco kan laten maken, bijvoorbeeld vanwege een ongeschikte ondergrond (zoals een gipswand). Voor schilderingen binnenshuis is dit een echte aanrader.
Muurschildering in woonhuis, Dordrecht
Op de begane grond, in de gang, boven een marmerimitatie uit de jaren ’30 heb ik op een droge ondergrond van kalkmortel een fresco a secco geschilderd. Deze techniek is anders dan een gewone fresco de ‘a buon fresco’. Dat is namelijk een schildering op een nog vochtige, dus net aangebrachte laag, kalkmortel. Bij de ‘a secco’ techniek is er meer tijd om te werken en zijn er veel meer pigmenten te gebruiken, eigenlijk alle nieuwe synthetische kleuren. Door dit kleurgebruik voelt de schildering dan ook wat moderner aan.
Dit paneel, 160 x 100 cm, is een van de muur gehaalde fresco. De officiële Italiaanse term hiervoor is ‘strappo’. Dit komt van ‘strappare’ en betekent zowel scheuren, wegrukken als aftrekken. Dat scheuren lijkt een beetje raar bij een muur. Maar d.m.v. warme lijm en fijne doeken wordt de dunne schilderlaag uiteindelijk van de muur getrokken. Eigenlijk zoals je een pleister van je huid aftrekt.
Het fresco schilderde ik in mijn atelier. Om daarna een strappo te kunnen toepassen wacht ik meestal een half jaar tot een jaar. Langer wachten loont want dan is de kalkmortel van het fresco beter uitgehard en zijn de kleuren op hun best.
Het uitvoeren van een strappo is voor de schildering een klein trauma. Het is namelijk een precieze en risicovolle operatie waarbij vaak enig kleurverlies optreed. Een goede voorbereiding en snel werken voorkomt het verlies van kleur. Maar soms hecht de lijm niet voldoende op de schildering en blijven grote delen achter op de wand.
December 2017
Tijdens de restauratiebeurs in de Brabanthallen van Den Bosch, april 2017, gaf ik een demonstratie van het maken van een fresco.
Door de enthousiaste mensen van het Stucgilde was ik hiervoor uitgenodigd. Zij hadden een prachtige stand met erg veel voorbeelden van stucwerk, in en rondom de stand. Ter plekke maakten zij een ornamenten plafond, bovenop de stand. Ook was er een sgrafitto te zien.
Mijn fresco was geïnspireerd op een schildering uit de jaren 30. Het fresco besloeg een halve wand. De onderlaag (van kalkmortel) werd door een van de stukadoor opgezet.
Deze schildering bevindt zich in een moderne villa, in Franstalig Zwitserland, met uitzicht op de bergen. Het is een ruim huis met twee verdiepingen. Langs de trappen heb ik één doorgaande muurschildering gemaakt.
De afbeelding is geïnspireerd op een twee Japanse textiel reparatietechnieken: boro en sashiko. De hoofdkleur was dan ook indigoblauw. De muurschildering is samengesteld uit verschillende vlakken en verspringt met het op en aflopen van de trap. Het is dus niet één langgerekte schildering, maar eerder een geschilderde collage.
De bedoeling was deze muurschildering met de ‘a buon fresco’ techniek uit te voeren. Helaas kon dit niet omdat de ondergrond van beton is. De beste en mooiste oplossing bleek om een onderlaag aan te brengen, zoals bij de klassieke fresco techniek, dus een stuclaag van kalkmortel, en daarop de schildering ‘a secco’ uit te voeren. De schildering werd dus niet uitgevoerd op de nog vochtige stuc maar toen deze al geheel droog was. De tempera die in lagen werd opgebracht bestond uit caseïne.
Dit project is gemaakt in de zomer van 2016
Op een prachtige plek aan de Schie, in het centrum van Schiedam ligt het pand waar vroeger de sodafabriek was. Toen ik de ruimtes voor het eerst zag was er al veel in het pand gewerkt om het klaar te maken voor een serie nieuwe functies. Het zwaartepunt zou op culturele en kunstzinnige activiteiten komen te liggen. Aangevuld met wat commerciële activiteiten. Zo zou op de tweede verdieping een B&B komen. Er waren veel plannen en ideeën. Maar het vinden van voldoende financiering bleef een heikel punt.
De B&B kwam er niet maar een fotoshoot geeft wel een idee…
Thema gemaakt door Anders Noren — Boven ↑