Waarschijnlijk organiseerde Cosmè Tura de schilderswerkplaats in het Palazzo Schifanoia. Het ontwerp van de fresco cyclus werd gebaseerd op het iconografische programma van Pellegrino Prisciano. Hierin zijn veel verwijzingen te vinden naar astrologische, filosofische en literaire thema’s.
De eerste opzet bestond uit 12 sectoren, voor elke maand één (waarvan er nu nog slechts 7 over zijn: maart, april, mei, juni, juli, augustus en september). Vervolgens was elke sector in drieën opgedeeld. In het bovenste gedeelte werd de beschermgod van de maand afgebeeld, omringd door zijn zonen die zich bezighielden met de typische activiteiten van die specifieke maand.
De middenband, op een blauwe achtergrond, toonde het sterrenbeeld van de maand en de drie bijbehorende decanen.
Het onderste gedeelte van de muur werd gebruikt om officiële scènes uit het leven van Borso d’Este uit te beelden. Zij moesten een beeld geven van zijn idealen als heerser & staatsman en tevens de staat zelf met zijn verschillende functies vieren.

Borso d’Este was politiek ambitieus, met de fresco cyclus wilde hij zichzelf portretteren als ideale heerser.
Zijn schilders behandelde hij slecht, ze werden minimaal voor hun diensten betaald. Dit was ook de reden dat Francesco del Cossa uiteindelijk naar Bologna vertrok om daar zijn eigen schildersschool te beginnen.

https://astrologyandart.wordpress.com/2013/04/20/salone-dei-mesi-in-palazzo-schifanoia-ferrara/
http://www.engramma.it/eOS2/index.php?id_articolo=1470
http://www.engramma.it/eOS2/ndex.php?id_articolo=1245

Bij fresco’s denken veel mensen aan muurschilderingen in kerken en kloosters, die vooral bijbelverhalen en heiligen tonen. Maar er zijn ook behoorlijk wat profane fresco’s te zien in verschillende paleizen en villa’s in Italië. Waaronder de fresco’s in Mantova, Florence en Ferrara.
In Ferrara in het Palazzo Schifanoia, vind je de allegoriën van de maanden. Een deel daarvan is verwoest maar een aantal muren is nog wel in goede staat. Zoals de ‘Allegoria di Marzo, Aprile e Maggio’, geschilderd van 1469-1470 door Francesco del Cossa (en anderen uit de scuola ferrarese: Ercole di Roberti, Baldassare d’Este en mogelijk ook Cosmè Tura) .

Pisanello, portret van Lionello d\’Este

Het hof van Ferrara wordt een ontmoetingscentrum voor kunstenaars op doorreis. Dit zorgt voor kruisbestuiving met name in de schilderkunst. Het geeft een bijzonder stempel aan de ‘scuola ferrarese’. Kenmerkend zijn de rationele toepassing van het perspectief, het heldere licht in de werken van Piero della Francesca, maar ook de uitgewerkte details (zoals in de Vlaamse schilderkunst). De schilders van Ferrara ontwikkelden meer en meer een eigen stijl, een sterke lijnvoering en een grote expressiviteit zijn daarvan de belangrijkste kenmerken.

Andrea Mantegna, het lichaam van de martelaar Christoffel wordt weggebracht, fresco, (strappo)

Borso d’Este, Lionello’s bastaardzoon, werd in 1471 door de paus benoemd tot hertog van de stad. Dat moest groots gevierd worden; Het paleis werd verbouwd. Er kwam een hertogelijk appartement en een salon voor ontvangsten van ambassadeurs en delegaties.
In de ‘Salone Dei Mesi’ kwam de fresco cyclus. Dit thema was al in de middeleeuwen bekend (ze zijn ook in getijdenboeken terug te vinden) en vierde de verbinding van de heilige kosmische orde met het alledaagse agrarische leven.

http://www.frieze.com/issue/article/picture-piece-frescoes-in-the-palazzo-schifanoia-ferrara/
https://it.wikipedia.org/wiki/Salone_dei_Mesi
https://it.wikipedia.org/wiki/Rinascimento_ferrarese

15 mei 2015

Voor het maken van een fresco is het type zand dat gebruikt wordt essentieel.

ondergrond van fijn grindSommige frescoschilders kiezen voor een zeer grove korrel, eerder fijn grind dan grof zand (zie foto), anderen gebruiken baksteenpoeder om het waterabsorberende vermogen van de mortel te vergroten.
De korrel van het zand voor de pleisterlaag of ‘intonaco’ is veel fijner (< 02). Dit zand mag geen onregelmatigheden zoals schelpresten bevatten. Dit is namelijk de schilderlaag van de frescoschilder. Deze laag moet zeer strak opgebracht worden. Putjes, voren en andere onregelmatigheden hebben een directe nadelige invloed op de kleur. De kleur op die plekken wordt dof. Kleur aangebracht op een strakke frescolaag is helder en krijgt een grote helderheid tijdens het drogingsproces.

intonachinoEr zijn frescoschilders die kiezen voor nog een derde laag, een zeer dunne pleisterlaag of ‘intonachino’. Deze laag kan gemaakt worden met zeer fijn zand, b.v. zilverzand of marmermeel en kalk. De toplaag wordt zo extra wit en kan door het fijne zand nog gladder opgebracht worden dan de gewone pleisterlaag.Naast de korrelgrootte is ook de kleur van het zand van belang. Grijzere zandsoorten, zoals ‘lommelzand’ of gelere zandsoorten geven een minder mooi resultaat. Ze beïnvloeden de luminositeit van de kleur of de algemene kleurtoon van het fresco.